BLOG

Het was in 2010 dat ik door de gemeente Veghel en corporatie Woonbelang (nu Area) was gevraagd hen te ondersteunen om een samenwerkingsovereenkomst tot stand te brengen tussen beide maar tevens ook de bewonersparticipatie te organiseren. Het gebeurt zelden dat je na al die jaren wordt uitgenodigd voor het feestje ter viering van de afronding van de wijkvernieuwing. Maar hier gebeurt het, met de toepasselijke naam Bekroond Genieten.

Oranjewijk maakt deel uit van het vooroorlogse uitbreidingsplan Dorshout dat na de oorlog met een naoorlogs stratenplan werd ingevuld. Het heeft twee verschillende buurten waarbij de Julianalaan als grens fungeert. Ten zuiden werd bestaande bebouwing ingepast in gesloten blokverkaveling; ten noorden strokenbouw met half open bouwblokken. De Oranjewijk was de eerste grootschalig wijk met arbeiderswoningen in Veghel. Aan de Julianastraat en Wilheminalaan waren duplexwoningen gebouwd om tegemoet te komen aan de grote woningnood. Bijzonder is dat deze woningen een overtuin hadden, een tuin achter de tuin van de benedenwoning. De woningen werden ontworpen door architect P.B.A. Tooten. Hij ontwierp straatwanden met verbijzonderingen op de straathoeken en fraai gedetailleerde deuromlijstingen. Naast de woningen was er een winkel, een school, een speeltuin en moestuinen. Net na de oorlog zijn er Zweedse noodwoningen geplaatst. Pas na de sloop van deze woningen, in 1975, werd de wijk voltooid (SteenhuisMeurs Cultuurhistorische analyse).

De woontechnische staat van de duplexwoningen en de bouwkundige staat van veel van de andere woningen, deden de corporatie besluiten om een groot deel van de woningen te slopen en door nieuwbouw te vervangen. De samenwerkingsovereenkomst met de gemeente gaf het startsein voor de bewonersparticipatie en met de bewoners werd het plan voor de wijk gemaakt. Een groep bewoners had zich verenigd tegen de sloop van woningen. Gemeente en corporatie gaven hun ideeën voor wat gerenoveerd en wat gesloopt moest worden, maar liet het besluit van een van de straten aan de bewoners over. De bewoners hebben meegewerkt aan het ontwerp voor groen, water, verkeer en parkeren en des speelvoorzieningen. Er is een verdiept speelveld gerealiseerd in het Ireneplantsoen, tevens een buffer voor overvloedige regenval. De woningen aan de Wilhelmina- en Bernardlaan zijn gerenoveerd. De daken en ramen zijn energetisch verduurzaamd en de gevels zijn gekeimd op een wijze dat het totaal andere woningen lijken. De architectuur van de vervangende nieuwbouw is een ode aan architect Tooten met een oog voor detail. Het is lang geleden dat ik zoveel fraaie metselwerkdetails heb gezien.

De wijk ziet er feestelijk uit op 9 juli. Alle huizen hebben een nieuwe vlag gestoken in de nieuwe zilverkleurige vlaggenhouders voorzien van een kroontje. Kinderen spelen op straat en geven dansvoorstellingen. Trotse woorden van de vertrekkende burgemeester mevrouw Adema en de onthulling van een kunstwerk. Iedereen is het met elkaar eens dat het mooi is geworden en dat bewoners het naar hun zin hebben. Daarbij moet wel worden gemeld dat het een hele andere buurt is geworden daar maar 20% van de oorspronkelijke bewoners hier nog woont. Wat mij het meest plezier heeft gedaan? Het weerzien met Ad Heerkens, actieve buurtbewoner. Hij is in 1954 in deze wijk geboren en heeft nooit anders dan in zijn geboortehuis gewoond totdat hij omwille van de wijkvernieuwing moest verhuizen. Een tweede keer verhuizen zag hij niet zitten, het is zijn buurt niet meer. Maar we hebben beiden hele goede herinneringen aan de starttijd van de bewonersparticipatie en we voelen ons hier beiden welkom.