BLOG

Als ik rondloop in Vlissingen kan ik het nauwelijks geloven dat het alweer 20 jaar geleden is dat ik als projectontwikkelaar namens Amstelland Vastgoed – zoals het destijds heette – de samen met Hopman deelnam aan een onderhandse selectie voor het KSG terrein. Koninklijke Schelde Groep, eigenaar van de scheepswerven, was voornemens het terrein aan een projectontwikkelaar te verkopen en schreef de selectie uit. Gemeente Vlissingen werd bij de selectie betrokken. Ik was een jonge projectontwikkelaar, had nog niet veel ervaring. Waarom ik er bijzondere herinneringen aan heb is tweeledig. Het was mijn eerste ervaring met grootschalig monumentaal en industrieel vastgoed en ik vond het fascinerend. Bouwhistoricus Jan van der Hoeve kon mij wegwijs maken in de geschiedenis van de Koninklijke Schelde Groep en de plek in de stad. Opgericht in 1875 werd het de grootste werkgever van de stad. Door de groei nam het ook een groot deel van de stad in beslag.  Verder was het een hele bijzondere ervaring omdat wij Ralph Erskine (toen al 83 jaar oud) als ontwerper hadden gevraagd. Op dat moment realiseerde ik mij niet met wat een beroemdheid ik mocht samenwerken, pas veel later heb ik zijn projecten bezocht. Wij presenteerden samen de plannen: de oude wijze man met trillende handen (Parkinson) met zijn kenmerkende stedenbouwkundige tekeningen – altijd met een luchtballon – en de jonge vrouw als projectontwikkelaar. Ik heb mij altijd afgevraagd of we er als een komisch duo hebben uitgezien.

De zaken liepen uiteindelijk anders zoals vaak bij gebiedsontwikkelingen. De markt van Vlissingen kon een dergelijk grote ontwikkeling niet aan, ook niet in die jaren. De Koninklijke Maatschappij de Schelde is in 2001 overgenomen door de scheepsbouwer Kommer Damen en op een klein deel van de werf worden nu luxe jachten gebouwd. Een groot deel van het gebied ten noorden van Het Dok ligt nu braak. Twee gebouwen staan er in alle eenzaamheid. De voormalige Machinefabriek van de scheepswerf huisvest nu Panorama Walcheren. En, helemaal aan de andere einde van het terrein staat het witte transparante gebouw van de Timmerfabriek dat je doet denken aan de voormalige fabrieksgebouwen van Philips op Strijp S. De Timmerfabriek is de afgelopen jaren een evenementenlocatie geweest, voor dance-events. Het biedt ruimte aan 940 mensen en is ook af te huren. Ik kan binnen een kijkje nemen en de ruimtelijkheid is adembenemend door het atrium in het gebouw. Tevens is het voor het vijfde jaar in de zomer een restaurant onder leiding van Michel Louws. Zo in alle eenzaamheid staande, kun je je deze functies goed voorstellen. Als je de Koningsweg doorloopt richting stad, dan steek je de brug over Het Dok over en zie je de nieuwbouw aan de Onderstraat en de Houtkade. Zoals op vele plekken in Nederland, lukt het maar niet op de commerciële ruimten op de begane grond gevuld te krijgen. De woningbouw erboven lijkt goed te worden afgezet. Het mooie van deze ontwikkeling is dat het stedelijke weefsel hier wordt hersteld en dat de noord-zuid gelegen straten een blik geven op de oude Machinefabriek en de kraan aan de overzijde van Het Dok.

En dan is er nog een verrassing. In de voormalige Zware Plaatwerkerij wordt het woonzorgcentrum Scheldekwartier gerealiseerd. WVO Zorg realiseert hier 91 zorgplaatsen en 54 woningen. De ontwikkeling nadert zijn voltooiing. Atelier PRO heeft de geschiedenis letterlijk opgepakt en het gebouw aan de stadszijde voorzien van een cortenstalen gevel. Het oogt heel stoer en het laatste wat je verwacht achter deze gevel is een woonzorgcentrum. Wat jammer dat er aan de stadszijde ook een onooglijk aanbouw in een leverkleurige steen is gerealiseerd. De rondboogramen geven je het gevoel dat er een kapel of iets dergelijks is. De vierkante kozijnen erachter doen het vak van architect geen eer aan, los van welke verwijzing ook. Op zich is het aansluiten bij de bebouwing aan de overzijde van de straat begrijpelijk, maar wat mij betreft niet in deze vorm. Er staat nog een bouwhek om het terrein heen. Ik kan eigenlijk niet wachten tot het klaar is en je er omheen kunt lopen, het ook van de Peperdijk mag zien en ervaren. Mochten er nog oude medewerkers van de Koninklijke Schelde in terecht komen, dan zijn ze dicht bij hun geschiedenis gebleven. Maar ze zullen het ook van ‘memory lane’ moeten hebben om zich te herinneren hoe het er aan de overzijde van Het Dok ooit eens uitzag.